روستای خویدک یزد

روستای خویدک یزد که در کتب و منابع قدیمی، به همراه «فهرج» و «سریزد»، یکی از سه رأس قرای ثلاثه‌ یزد است، در بخش مرکزی این استان واقع شده. نام خویدک، از نوعی خربزه‌ محلی به همین نام گرفته شده که در گذشته در این روستا کاشته می‌شده و البته، معنای دیگر آن سرسبزی است. نام‌های دیگر روستای خویدک، «خِدک» یا «خِتک» است.
روستای خویدک یزد دارای بناهای تاریخی باارزشی است که می‌توان به قلعه باستانی خویدک یزد، مسجد جامع قدیم، مسجد حاجی شمس، قدمگاه مسجد چهارمیل، مسجد قوی پنجه، آب‌انبار حاج سید حسین، آسیاب آبی و نخل دویست ساله اشاره کرد. در مراسم عاشورا و تاسوعای حسینی مراسم نخل‌برداری در کنار همین نخل انجام می‌شود. در روستای خویدک عزاداری سنتی در دهه اول محرم انجام می‌شود که صد و پنجاه سال قدمت دارد و به عزاداری جوش معروف است. این مراسم آنقدر جالب است که همه‌ساله مسافران زیادی برای تماشا می‌روند. قدمگاه مسجد چهارمیل هم اتاقی است کوچک که سنگی در آن است که جای پایی محو بر روی آن قرار دارد. در این روستا، قبرستانی قرار دارد که تمامی قبرهایش به سمت شیراز قرار دارند و باوری وجود دارد که گفته می‌شود در قدیم، مرده‌های خود را به سمت تخت جمشید دفن می‌کرده‌اند، البته این موضوع هنوز تایید نشده. قلعه باستانی خویدک یزد هم از معدود قلعه‌های باستانی ایرانی است که از نظر درجه‌ اهمیت، می‌توان آن را با ارگ بم مقایسه کرد. این قلعه در سال 1384 به عنوان بنای ملی به ثبت رسیده.

موقعیت