مساجد جامع در شهرهای تاریخی ایران، از قدیمیترین بناهای موجود در آن شهر به شمار میرود و دارای اهمیت و ارزش فراوانی است. مسجد جامع تبریز یا مسجد جمعه یا جامع کبیری نیز از این قاعده مستثنی نبوده و در لیست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
قدمت این بنای ساده اما در عین حال زیبا و شکوهمند به عصر سلجوقیان بازمیگردد؛ اگرچه عدهای آن را از مساجد صدر اسلام میدانند. موقعیت قرارگیری مسجد جامع به گونهای است که از هر طرف توسط بازار بزرگ تبریز احاطه شده یا در واقع بهتر است بگوییم بازار تبریز گرداگرد آن شکل گرفته است. بنای ساختمان مسجد نیز با آجر و گچ ساخته شده.
به دلیل وقوع زلزلهای که در قرن 12 هجری قمری اتفاق افتاد، قسمتهایی از ساختمان اولیه این مسجد تخریب شد ولی در زمان قاجار مورد بازسازی و تعمیر قرار گرفت. مسجد دارای دو ورودی در شمال و جنوب میباشد. معماری مسجد به گونهای است که مشخص است سازنده از الگوی کاخ اختصاصی فیروزآباد بهره گرفته و به همین دلیل این مسجد نیز از مساجد ایرانی به شمار میرود.
گچبریهای رنگی مسجد جامع نیز به دوره ایلخانان و سلجوقیان بازمیگردد و بسیار چشمنواز و زیبا هستند. از قدیمیترین قسمتهای مسجد جامع تبریز، شبستانی بزرگ و زیبا میباشد که طاق و گنبدهایی بالای ستونهای هشت گوش آجری دارد. دو کتیبه موجود در مسجد نیز از یک رویای شاه طهماسب صفوی و دستورات شاه سلطان حسین صفوی حکایت میکنند.
پیشنهاد میکنیم پس از بازدید از این بنای باشکوه و زیبا از بازار قدیمی تبریز هم دیدن کنید.