باغ ارم شیراز

شیراز و وضع بی‌مثالش در گرو باغ‌ها و بوستان‌های بی‌نظیرش است. باغ ارم شیراز را می‌گویند از دوره سلجوقیان و آل اینجو برپا بوده است. جوی‌هایش یادگار کریم خان است و بناهایش یادآور دوران قاجار. ایلخان قشقایی و پسرش محمدقلی خان در دوره فتحعلیشاه بنای ابتدایی را ساختند. سپس در زمان ناصرالدین‌شاه، سازنده باغ ارم، میرزا حسن‌علی خان نصیرالملک، همو که مسجد نصیرالملک را بنا کرد، بنای فعلی را در جای بنای پیشین ساخت.
حاج محمدحسن خان از معماران شهیر شیراز، احداث بنا را بر عهده گرفت. معماری، تقلیدی از معماری دوره زندیه است. بنا تا بیش از 70 سال در اختیار خان‌های قشقایی بود تا اینکه با طرفداری ایشان از دکتر مصدق، پهلوی دوم باغ ارم را مصادره کرد و به دانشگاه شیراز واگذار نمود. این باغ در سال 1353 در فهرست آثار ملی ثبت شد و 5 سال بعد بازسازی و مرمت شد. باغ ارم به همراه هشت باغ دیگر در فهرست جهانی یونسکو ثبت شد. مساحت این باغ هم اینک بیش از 110 هزار متر مربع است.
عمارت مرکزی، روبروی استخری 300 متری قرار دارد که تصویرش در آن منعکس می‌شود. بنا سه طبقه دارد که طبقه زیرین که زیرزمین باشد را فضای استراحت در هوای خنک تشکیل می‌دهد. کاشی‌کاری‌های رنگین، این طبقه را مزین کرده‌اند. دو طبقه بالایی با کاشی‌کاری، گچبری، مقرنس کاری، سقف چوبی که نقاشی رنگ‌ و روغن دارد و ... تزئین شده‌اند و جلوه‌ای باشکوه به فضای داخلی و بیرونی داده‌اند.
بخش مرکزی عمارت دارای ایوان طاق‌دار بلندی است که سه قوس دارد و قوس وسطی بلندتر است. بر پیشانی بنا تصاویری از شاهنامه و جنگ‌های شاهان قاجار به چشم می‌خورد. دو ستون شبیه ستون‌های تخت‌جمشید تا پایین کشیده شده‌اند. در دو طرف ایوان مرکزی نیز دو طاق کوتاه‌تر با پیشانی کاشی‌کاری شده به چشم می‌خورد. نظیر این کاشی‌کاری‌ها در هیچ یک از بناهای قاجاری به چشم نمی‌خورد و از این حیث بی‌نظیر است. درهای عظیم چوب ساج بسیار خوب حفظ شده‌اند و منبت‌کاری‌هایشان بسیار باشکوه است. پنجره‌های مشبک آهنی نیز در بنا به چشم می‌خورد. همچنین تالار آینه بنا بسیار چشم‌نواز و با جلال و جبروت است.
چندین کتیبه سنگی با تاریخ‌های مختلف احداث بنا و مرمت‌های آن در قسمت‌هایی از باغ و بنا به چشم می‌خورد که مهمترین آنها حاوی این بیت است: از وزیر شه نصیرالملک راد/ دائمش باغ ارم آباد باد.
و اما باغ؛ در دو طرف جوی مرکزی، درختان سرو برافراشته‌اند و در این میان سروی با شهرتی جهانی خودنمایی می‌کند. سروناز، سروی با قامتی کشیده و سری خمیده؛ کهنترین سرو شیراز. شاید همو را دیدند شاعران که قامت معشوق را به سرو تشبیه کردند. انواع درختان میوه مانند مرکبات و انجیر و خرما و ... و درختان بی‌میوه جون سرو و بید مجنون و افرا و ... باغ را گوشه‌ای از بهشت کرده‌اند. گل‌بوته‌ها نیز همه‌جا هستند. انواع رزهای این باغ در جهان بی‌نظیر است. دریاچه این باغ نیز پر از ماهی‌های قرمز خوشرنگ است.
شما می‌توانید در این باغ لباس‌های سنتی بپوشید و عکس‌هایی از دل تاریخ بگیرید یا در گوشه‌ای بنشینید و فالوده شیرازی میل کنید و یا از فروشگاه صنایع دستی، یادگاری بخرید. در دو ماه اول سال از 8 صبح تا 8 شب می‌توانید از این باغ دیدن کنید. در دیگر ایام سال از 8 تا 13 و از 14.30 تا 17 نیز در باغ ارم بروی‌تان گشوده است.

موقعیت