خانه اردکانی مشهد

خانه اردکانی مشهد دو قسمت اعیان‌نشین دارد که با فاصله زمانی ساخته شده‌اند. ضلع شمالی یا زمستان‌نشین در سال 1298 ه.ش. در اواخر عصر قاجار ساخته شده است و ضلع جنوبی یا تابستان‌نشین در سال 1351 ه.ق. یعنی اوایل دوره پهلوی اول. این بنا در مرداد 1384 در فهرست آثار ملی ثبت شد؛ اما در سال 1391 از این فهرست خارج گردید.
و اما مالک اولیه بنا، که خانه نام خود را از وی گرفته است، حسین اردکانی از تجار معروف مشهد بوده است که بیشتر در کار تجارت پنبه، روغن، پشم و ... بوده است. این تاجر و خانواده‌اش سالها در این خانه زندگی می‌کردند تا اینکه اردکانی بزرگ در سن 63 سالگی فوت می‌کند و وارثان وی در سال 1353 ه.ش. خانه را به دولابیان که از اقوام پدرشان بوده‌اند، می‌فروشند. با اینکه همچنان این دولابیان هستند که در خانه ساکن‌اند، اما این خانه را مردم با نام خانه اردکانی می‌شناسند.
اجزای اصلی خانه تاریخی اردکانی مشهد شامل حیاط مرکزی، تابستان‌نشین، زمستان‌نشین، شاه‌نشین، تنورخانه، حوض‌خانه و آب‌انبار می‌شود. کاشی‌کاری‌های نما متعلق به عصر قاجار است. با اینکه کلیت خانه وحدت دارد اما تفاوت‌های سبکی در معماری وتزئینات دو بخش جنوبی و شمالی مشهود است.
با اینکه این خانه همچنان شخصی است اما مالک تغییر چندانی در خانه ایجاد نکرده است و اصالت خانه همچنان پابرجاست. امید است که این خانه زیبا و تاریخی هرچه زودتر، مجدداً در فهرست آثار ملی ثبت شود تا از آسیب‌های احتمالی مصون بماند.

موقعیت